Qadisha - Święta Dolina > LIBAN

Została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1998 roku w uznaniu dla wielu zabytkowych klasztorów i pustelni, wykutych w skalistych ścianach lub ukrytych w jaskiniach, z których niektóre pochodzą z najwcześniejszych wieków chrześcijaństwa. Ta dolina jest wyjątkowym świadectwem samego centrum eremityzmu maronickiego.

Dolina Kadisha, Bszarri, Swiątynia w jaskini, LIBAN

Jego naturalne jaskinie, wykute w zboczach wzgórz - prawie niedostępne, ozdobione freskami, świadczącymi o architekturze stworzonej specjalnie z myślą o duchowych i życiowych potrzebach surowego życia.

Dolina Kadisha, Liban Północny , Na tarasie oliwki i warzywniak uprawiany przez mnichów, LIBAN

Istnieją liczne tarasy do uprawy zboża przez mnichów, pustelników i chłopów mieszkających w tym regionie, kilka z tych tarasów jest nadal uprawianych. Kościół maronicki jest kościołem katolickim, obrządku wschodniego, będący w unii z Rzymem czyli uznaje autorytet papieża. Został założony w VII w. na terenach współczesnej Syrii i Libanu. Duchowym ojcem, który na terenie Libanu zorganizował życie duchowo-klasztorne, był syryjski mnich, pustelnik - święty Maron, żyjący na przełomie IV i V w. Prześladowania doprowadziły do przemieszczania się maronitów w kierunku niedostępnych dolin w górach Libanu. Dziś maronici stanowią 35 proc. mieszkańców Libanu, zaś rozproszona po świecie diaspora liczy 4 mln osób. Kościół maronicki ma swój własny rytuał, msza święta sprawowana jest w języku aramejskim, którym mówił Jezus Chrystus. https://pl.qaz.wiki/wiki/Kadisha_Valley
Powyżej Świętej Doliny Kadisza, na wysokości 1400 m n.p.m., u podnóży lasu cedrowego znajduje się miejscowość Bcharre, nad którą górują czerwone dachy domów i kościołów: katedra Św. Saby

Bsharre, Dolina Kadisza , Widok na Bsharre, LIBAN

- obok miejskiego rynku i kościół pod wezwaniem Naszej Pani z Bsharre.

Bcharre, Dolina Kadisha, Our Lady of Bcharri, LIBAN

Do Doliny Kadisza idziemy drogą biegnącą wokół katedry,

Bcharre, Dolina Kadisha, Pejzaż z aniołem, LIBAN

a następnie schodzimy stromymi schodkami w dół gdzie znajduje się tablica, na której czarno-biały obraz turysty z plecakiem i kijem oznacza początek szlaku.

Dolina Kadisha, Bszarri, 3 Majowy tracking, LIBAN

Przechodzimy obok sadów jabłoniowych, po drodze na zboczach wąwozu zobaczymy różnorodne kwiaty oraz dziesiątki większych i mniejszych wodospadów.

Dolina Kadisha, Liban Północny , Dziesiątki wodospadów, LIBAN

Wzdłuż całej trasy spotykamy kilka ostoi cedrów,

Qadisha Valley, Bcharre, Droga wśród cedrów, LIBAN

kwiaty psiej róży,

Dolina Kadisha, Bszarri, Kwiaty Psiej Róży, LIBAN

także maki, liliowce i anemony.

Dolina Kadisha, Liban Północny, Anemony i fiołki, LIBAN

W kilku miejscach widziałem rosnące w środowisku naturalnym kolonie cyklamenów - na skałach, pod skałami i to w kilku barwach.

Qadisha Valley, Bcharre, Fiołki, LIBAN

U podstawy doliny, poniżej wioski Bsharré znajduje się Deir Mar Elisha, jeden z niewielu klasztorów, do których można dojechać samochodem.

Qadisha Valley, Bcharre, Monastery of Mar Elisha, LIBAN

Pielgrzymi udają się tam, aby zobaczyć ikonę św. Elizeusza z VIII wieku i lokalny cud, wzór w kształcie różańca na kamiennych ścianach.

Dolina Kadisha, Liban Północny , Czasem w górę czasem w dół, LIBAN

Cuda natury w dolinie są naprawdę otwarte tylko dla tych, którzy są gotowi wyruszyć w głąb dzikiej przyrody na piechotę, wzdłuż 20 km wąskich ścieżek ze spektakularnymi widokami.

Dolina Kadisha, Bszarri, W drodze do świątyni, LIBAN

Kilka kilometrów od Deir Mar Elisha znajduje się spokojny klasztor Qannoubeen z kamiennymi tarasami i kaplicą z łuszczącymi się freskami z XIV wieku.

Qadisha Valley, Bcharre, Klasztor, LIBAN

Tutaj schronił się patriarcha kościoła maronickiego prześladowany przez Mameluków. Tak w XV wieku klasztor Deir Qannubeein stał się siedzibą patriarchy maronickiego i pozostał nią przez 500 lat. W XVII w. maroniccy mnisi mieli tak wielką reputację, że do Świętej Doliny przybyło wielu europejskich poetów, historyków, geografów, polityków i duchownych, a niektórzy z nich osiedlili się w Dolinie. W 1585 roku w klasztorze św. Antoniego z Qozhaya w dolinie Kadisza, powstała pierwsza drukarnia na Bliskim Wschodzie, gdzie w 1610 roku wydrukowano Księgę Psalmów, pierwszą książkę w języku syryjskim. W klasztorze Qannoubeen prawdopodobnie odbył się pierwszy synod decydujący o powstaniu kościoła rzymsko-maronickiego. Przed wejściem do klasztoru znajduje się kaplica, gdzie w szklanej gablocie jest wystawiona mumia patriarchy. Nieco dalej leży klasztor Matki Bożej z Hawqa,

., Dolina Kadisza , Klasztor Deir Mar Antonios Qozhaya, LIBAN

maleńkie sanktuarium zbudowane w naturalnej jaskini po XIII-wiecznej inwazji Mameluków. Szczęściarze udający się do klasztoru mogą spotkać i porozmawiać z pustelnikiem, ekscentrycznym maronickim chrześcijaninem z Kolumbii, który mieszka w jaskini od 20 lat. Udając się do Wadi Quadisha, czyli Świętej Doliny, mamy wyjątkową możliwość zapoznania się z historią początków kościoła maronickiego, oraz spędzenia wolnego czasu na łonie natury. Libańczycy słyną z gościnności i starają się być pomocni dla spotkanych wędrowców. Podczas przemierzania szlaku w Dolinie Kadisza, przechodziłem obok ogródków i poletek, na których krzątali się jacyś ludzie. Chwilę później usłyszałem za sobą wołanie kobiety, która wybiegła na szlak by obdarować mnie spora ilością strąków młodego bobu. Przyjąłem podarunek, podziękowałem i zastanawiałem się co mam z nim zrobić, zachować na zupę, czy zjeść, przecież nigdy wcześniej nie jadłem zielonych nasion bobu, chyba, że po ugotowaniu. Spróbowałem, opróżniałem strąk za strąkiem, bób smakował wyśmienicie, nasiona były miękkie i soczyste.

Dolina Kadisha, Liban Północny , Wartka rzeka Kadisza, LIBAN

Kilkugodzinny trekking wzdłuż koryta rzeki płynącej dnem doliny, to nie tylko bliskość przyrody i piękne widoki górskich zboczy porośniętych bujnym drzewostanem, przeplatającym się gdzieniegdzie z uprawnymi tarasami.

Qadisha Valley, Bcharre, W drodze, LIBAN

To także niepowtarzalna okazja poznania historii ukrywających się tu niegdyś mniejszości religijnych. Przepiękny kilkunastokilometrowy wąwóz, gdzie byłem sam na sam z przyrodą i rzadko spotykanymi grupkami najczęściej francuskojęzycznych turystów.

., Bszari, Dolina Świętej rzeki, LIBAN

Wreszcie dotarłem na koniec szlaku, skąd udałem się na przystanek autobusowy. Chwilę później do zatoczki zjechała taksówka. Kierowca otworzył drzwi pasażera i zaprosił mnie do środka. Ja na to: z przyjemnością tylko nie wiem czy mam tyle kasy ze sobą aby opłacić kurs do Bsharre. Taksówkarz odpowiedział: a kto mówi, że masz płacić, kurs mam opłacony - wiozę wiązankę kwiatów, którą klient z Bejrutu wysłał do swojej narzeczonej z Bsharre. Wsiadłem, droga minęła szybko, rozmawialiśmy o atrakcjach turystycznych okolicznych miejscowości i wkrótce byłem w hotelu.
Połączony z doliną Kadisza poprzez odniesienie historyczne i przyległość, Las Boskich Cedrów znajdujący się na wschód od miejscowości Bsharré.

., Bszarri, Rezerwat cedrów, LIBAN

Jest ostatnią pozostałością po antycznych lasach i jednym z rzadkich miejsc, w których nadal rośnie Cedrus lebani, jeden z najbardziej cenionych materiałów budowlanych w starożytnym świecie i cytowany 103 razy w Biblii.

., Bszarri, Rezerwat Cedrów, LIBAN

Po drodze warto odwiedzić starą jaskinię. Pierwotnie, od VII wieku pustelnia Mar Sarkis (Saint Sergious) służyła mnichom szukających schronienia. 22 sierpnia 1931 roku stała się grobowcem Gibrana Khalila Gibrana, libańskiego pisarza, poety i malarza, przedstawiciela tzw. szkoły syryjsko-amerykańskiej w literaturze. Tutaj znajduje się muzeum zawierające wyposażenie nowojorskiej pracowni Gibrana: meble, rzeczy osobiste, prywatną bibliotekę, rękopisy i 440 oryginalnych obrazów. Zimą Bsharré słynie z najwyższych stoków narciarskich Libanu, sezon zwykle trwa tutaj od końca listopada do początku kwietnia. Ośrodek narciarski Cedars Bsharri położony 130 km od Bejrutu (ok. 2 godzin jazdy samochodem), jest najstarszym w Libanie. Tutaj w 1953 roku został zbudowany pierwszy wyciąg narciarski Libanu. Kiedy w maju odwiedziłem Las Boskich Cedrów, w ośrodku narciarskim panowała cisza.

Ośrodek narciarski Cedars Bsharri, Bsharri, Na deptaku, LIBAN

Większość hoteli i pawilonów była zamknięta. Nieliczni turyści przechadzali się deptakiem pomiędzy sklepikami z pamiątkami i miodem cedrowym. Właściciele zachwalali swoje produkty, niektórzy elektrycznymi wypalarkami tworzyli kolejne pamiątki.

., Bszarri, Pamiątki, LIBAN

Kiedy już zrobiłem zdjęcia cedrów, wróciłem do wcześniej mijanych sklepików. Już w pierwszym młoda Libanka zaprosiła mnie na gorącą herbatę i kieliszek nalewki ziołowej na miodzie. Chwila rozmowy, później drobne zakupy, w tym kilka słoiczków cedrowego miodu. Czas mijał szybko, zaczęło się ściemniać a przede mną ok. 5 km drogi powrotnej do Bsharre. Na szczęście drogę już znałem, miałem też latarkę, więc żwawo rozpocząłem moja marszrutę. Po przejściu 500 metrów zatrzymało się obok auto. Okazało się, że kierowcą był właściciel stoiska z pamiątkami, z którym wcześniej rozmawiałem i podziwiałem jego obrazy „malowane” wypalarką na drzewie cedrowym. Wkrótce dojechaliśmy do Bsharre, podziękowałem i na pożegnanie przekazałem kilka drobiazgów z Polski, dla dzieci mojego nowego znajomego z Libanu.