Podróż sentymentalna – Białoru¶ > BIAłORU¶

Nowogródek, Grodno, Domek, muzeum Adama Mickiewicza, BIAłORU¶

Nasz± podróż po Białorusi możemy rozpocz±ć w Grodnie, gdzie zachowało się wiele zabytków zwi±zanych z polsk± histori±. Należy odwiedzić wybudowany w 1398 roku, z rozkazu księcia Witolda, murowany gotycki zamek. W XVI wieku zamek stał się rezydencj± króla Stefana Batorego, póĽniej, w czasie wojny polsko-rosyjskiej (1577-82), był jego główn± kwater±.

Zamek królewski , Grodno, Brama, BIAłORU¶

W około 1580 roku zamek przebudowano w stylu renesansowym. W latach 1734-1751 za czasów panowania króla Augusta III wzniesiono Nowy Zamek, jako letni± rezydencję królów Polski i wielkich ksi±ż±t litewskich. Odbywały się tutaj sejmy generalne I Rzeczypospolitej. Tutaj podczas ostatniego sejmu I Rzeczypospolitej, w 1793 roku, został podpisany traktat rozbiorowy z Rosj± i Prusami, a w roku 1795 król Stanisław August Poniatowski złożył podpis pod aktem abdykacji. Król mieszkał w Nowym Zamku do 1797 roku. OdwiedĽmy Bazylikę katedraln± ¶w. Franciszka Ksawerego ufundowan± przez króla Stefana Batorego

Plac Batorego, Grodno, Bazylika Katedralna pw. ¦w. Franciszka Ksawerego, BIAłORU¶

W latach 1894–1910 w Grodnie mieszkała Eliza Orzeszkowa, dzi¶ w jej domku mie¶ci się biblioteka i muzeum Elizy Orzeszkowej.

Bulwar Orzeszkowej, Grodno, Dom-Muzeum Elizy Orzeszkowej, wnętrze, BIAłORU¶

Tropiciele ¶ladów Adama Mickiewicza powinni udać się do Nowogródka. Zwiedzanie najlepiej rozpocz±ć od wizyty w Dworku-muzeum Adama Mickiewicza. Wnętrze ma charakter szlacheckiego dworu z przełomu XVIII i XIX w. W sze¶ciu pokojach, które można zwiedzać, znajduj± się meble z epoki i mickiewicziana. Oprócz sieni, gdzie stoi tylko kilka starych mebli, zobaczymy jadalnię, sypialnię matki, pokój chłopców, gabinet ojca i pokój go¶cinny.

Nowogródek, Grodno, Dom-Muzeum Adama Mickiewicza, ekspozycja, BIAłORU¶

Poeta mieszkał tutaj w czasie nauki w pobliskiej szkole dominikanów. Barokowy ko¶ciół ¶w. Michała zbudowany w 1724 r. przez dominikanów, których sprowadził do Nowogródka w 1624 r. Krzysztof Chodkiewicz, koniuszy Wielkiego Księstwa Litewskiego, znajduje się 100 metrów dalej na rogu ulic Mickiewicza i Sowieckiej. W 2005 roku staraniem parafian odbudowano południowe skrzydło klasztoru dominikanów, niestety z braku funduszy budynek nie został ukończony.
Barokowy ko¶ciół farny p.w. Przemienienia Pańskiego wybudowany został w latach 1719-23. Na zewn±trz ¶wi±tyni wmurowana jest tablica, upamiętniaj±ca wydarzenie z 1422 roku - ¶lub króla Władysława Jagiełły z Sonk± (Zofi±) Holszańsk±, przyszł± matk± królów Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka. W ko¶ciele znajduj± się cenne obrazy: Matki Bożej z Dzieci±tkiem i ¦w. Michała Archanioła, patrona miasta. W kaplicy Bożego Ciała zachowała się marmurowa płyta z 1643 r., fundowana przez kasztelana nowogródzkiego Jana Rudominę Dusiackiego, dla uczczenia ¶mierci brata Jerzego i jego o¶miu towarzyszy poległych w bitwie pod Chocimiem. 12 lutego 1799 roku w farze nowogródzkiej został ochrzczony Adam Mickiewicz, o czym przypomina pami±tkowa tablica. ¦wi±tynia ucierpiała podczas kampanii napoleońskiej, kiedy Francuzi urz±dzili tu magazyn, póĽniej niszczała jeszcze bardziej, ponieważ władze rosyjskie nie zezwalały na remont. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległo¶ci w 1921 roku, dzięki subwencji rz±dowej, rozpoczęto prace remontowe.

Nowogródek, Ko¶ciół Farny p.w. Przemienienia Pańskiego, Grodno, Kaplica Matki Bożej Nowogródzkiej., BIAłORU¶

1 listopada 1922 r. biskup miński Zygmunt Łoziński po¶więcił ¶wi±tynię, a w 1929 roku zaprosił do Nowogródka siostry Nazaretanki. Podczas okupacji hitlerowskiej, 1 sierpnia 1943 roku, 11 sióstr zostało rozstrzelanych przez Niemców. Ich prochy spoczywaj± w ko¶ciele. Pozostała przy życiu siostra Małgorzata, wraz z parafianami opiekowała się far±, aż do przyjazdu w 1956 roku pierwszego po wojnie proboszcza, ks. Wojciecha Nowaczyka.
Tuż obok znajduj± się ruiny zamku, niegdy¶ siedziby kniaziów ruskich, który został zniszczony przez Tatarów i na nowo pobudowany przez ks. litewskiego Erdziwiłła w XIII w. ¦ci¶le zwi±zana s± z nim postaci Mendoga, Gedymina i Witolda. Był wielokrotnie niszczony, odbudowywany i rozbudowywany, z czego ocalały jedynie fragmenty wschodniej i południowej baszty.

Nowogródek, Grodno, Ruiny nowogródzkiego zamku na Górze Zamkowej, BIAłORU¶

Ku czci poety, na tzw. Małym Zamku, obok wzgórza zamkowego, w latach 1924-31, usypano Kopiec Mickiewicza. Inicjatywie patronował prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski. W pobliżu Kopca i ruin zamku, znajduje się pomnik Adama Mickiewicza, dłuta Walerego Januszkiewicza z 1992 r.
Około pięćdziesięciu kilometrów od Nowogródka, leży Zaosie, gdzie urodził się poeta. Niedaleko znajduje się również miejscowo¶ć Tuhanowicze, w której mieszkała niespełniona i nieszczę¶liwa miło¶ć Mickiewicza, Maryla Wereszczakówna. 20 km na południowy wschód od Nowogródka leży malowniczo otoczone lasami jezioro SwiteĽ. Według ludowego podania, które stało się dla Adama Mickiewicza inspiracj± do napisania ballady SwiteĽ, w miejscu jeziora było niegdy¶ miasto - stolica księcia Tuhana. Zostało ono zatopione na pro¶bę bezbronnych kobiet - mieszkanek grodu, gdy mężowie opu¶cili je, udaj±c się na wojnę, a na gród napadli nieprzyjaciele. Wierzono również, że w jeziorze żyj± wodnice, czyli ¶witezianki, pojawiaj±ce się na powierzchni w pogodne noce. Za¶ w pierwszych dniach lipca, w słoneczne południa, można zobaczyć w toni jeziora zatopione miasto, a nawet usłyszeć bicie jego dzwonów.

Jezioro ¦witeĽ, Nowogródek, ¦witezianka, BIAłORU¶

W jeziorze i jego pobliżu ro¶nie znaczna liczba ro¶lin reliktowych. W¶ród nich występuje lobelia jeziorna, której białawe kwiecie niczym motylki unosi się nad wod±. Wierzono, że s± to małżonki i córki ¦witezi, które bóg przemienił w zioła.

Mir, Grodno, Zamek, BIAłORU¶

Zwiedzaj±c Białoru¶ nie sposób odwiedzić pałaców Radziwiłłów w Mirze i Nie¶wieżu. Warte odwiedzenia s± Smorgonie, gdzie z inicjatywy księcia Karola Radziwiłła „Panie kochanku”, powstała słyn±ca na cał± Europę Akademia Smorgońska, w której byli zatrudnieni Cyganie, zajmuj±cy się tresur± niedĽwiedzi.

Smorgonie, Grodno, Pomnik słynnej „Akademii Smorgońskiej”, BIAłORU¶

Jednocze¶nie miasto słynęło ze słodkich obwarzanków, które obok palm wileńskich i piernikowych serc z sentencjami, były symbolem i atrakcj± sławnego jarmarku odpustowego Kaziuków wileńskich. O smorgońskich obwarzankach ¶piewano pie¶ni np: Smorgońskich obwarzanków kupi± tobie penki, tylko ty Józiuku nie oddawaj renki. Niedaleko we wsi Soły (rejon Smorgonie, obwód grodzieński), powinni¶my odwiedzić ko¶ciół p.w. Matki Bożej Różańcowej z lat 1926–1934, z interesuj±cymi malowidłami w prezbiterium: po lewej stronie Obrona Jasnej Góry, po prawej Cud nad Wisł±.

Soły, Ko¶ciół p.w. Matki Bożej Różańcowej, Grodno, Cud nad Wisł±, malowidło ¶cienne, BIAłORU¶

W pobliżu granicy z Litw± we wsi Gerwiaty warto odwiedzić neogotycki ko¶ciół ¶w. Trójcy, jeden z trzech największych ko¶ciołów Białorusi (61 m). ¦wi±tynia została zbudowana w 1903 roku na miejscu drewnianego ko¶cioła z 1526 roku, przed ¶wi±tyni± kilka drewnianych krzyży z bogatymi rzeĽbieniami.

Gierwiaty, Grodno, Ko¶ciół ¦w. Trójcy, BIAłORU¶

W Ostrowcu możemy odwiedzić ko¶ciół ¦więtych Kosmy i Damiana. Wkrótce Ostrowiec będzie bardziej znany z powodu budowanej w jego okolicy elektrowni atomowej, składaj±cej się z dwóch bloków energetycznych, o ł±cznej mocy 2400 megawatów. Uruchomienie pierwszego bloku przewidywane jest na rok 2018, drugiego w 2020 roku.

Ostrowiec, Grodno, Elektrownia atomowa w budowie, BIAłORU¶