Dotknąć przyrodę Afryki – wrażenia z RPA > RPA

Na przełomie listopada i grudnia, przez miesiąc, miałem okazję przybliżyć sobie przyrodę Afryki. Byłem w czterech miejscach - rezerwatach przyrody i parku narodowym, w szeroko rozumianych okolicach Johannesburga. Od razu muszę dodać, że przynajmniej w tej części kraju rezerwaty stanowią ostoję przyrodniczą ogromnie różniącą się od okolicy. Dominują bowiem pola uprawne z rozrzuconymi zabudowaniami farm, całkiem często widać ogromne hałdy po działalności różnorakich kopalni. Krajobraz jest więc znacznie przekształcony, a jedynymi większymi zwierzętami rzucającym się w oczy jest bydło i czasem strusie.

Dinokeng Game Reserve, Zebry stepowe, RPA

Rezerwat Telperion, Agama, RPA

Można pomyśleć co to za Afryka – zmiany powodowane działalnością człowieka są widoczne na całym świecie. Ale można trafić i na „dziką Afrykę”.
W RPA istnieje wiele rezerwatów, tak państwowych jak i prywatnych. Jedna z najbogatszych rodzin jest właścicielem rezerwatu Telperion, który powstał z wykupienia i połączenia kilku farm. Wewnętrze ogrodzenia zostały zlikwidowane, a na ten obszar wysiedlono (reintrodukowano) całkiem sporo gatunków zwierząt. Ponieważ większe drapieżniki są ograniczone do szakali czaprakowych i pojedynczych lampartów to ssaki kopytne mają się bardzo dobrze. Bez trudu i z bliskiej odległości można obserwować antylopy gnu, blesboki, imaple, elandy, kudu, zebry stepowe, guźce i parę innych dużych gatunków.

PN Krugera, Hieny cętkowane, RPA

PN Krugera, Czapla modronosa, RPA

Znaczna część to młode osobniki. Najwyraźniej jednak antylopy i zebry czują lekkie niebezpieczeństwo i na noc gromadzą się niedaleko zabudowań, a gnu podchodzą najbliżej parskając pod ścianą budynków. W tym rezerwacie jest też mnóstwo różnych gatunków ptaków. W trzcinowiskach gniazdują wikłacze, na sawannie wdówki, których samce o tej porze roku posiadają długie ogony i szczególnie w locie wyglądają wprost groteskowo. Ale można zobaczyć gatunki przybyłe z Europy (może nawet z Polski), np. orliki krzykliwe, dzierzby gąsiorki i maleńkie piecuszki.

Dinokeng Game Reserve, Jaskółka abisyńska, RPA

Dinokeng Game Reserve, Kaniuk, RPA

Innym prywatnym rezerwatem z możliwością zwiedzania jest rezerwat Dinokeng. W odróżnieniu od poprzedniego, wsiedlono tu gatunki z grupy „big five”, więc poruszanie się jest dozwolone tylko samochodami. Rezerwat jest malowniczy, choć do tego w Telperion trochę mu brakuje. Istniej możliwość noclegów w ładnie urządzonych domkach rozsianych po rezerwacie i oczywiście ogrodzonych, tak aby nie dostały się tu groźne zwierzęta.

Barberspan Bird Sanctuary, NW Afryka, Mangusolisek afrykański, RPA

Rezerwat Telperion, Muchołówka rajska, RPA

Poza inicjatywą prywatną są również rezerwaty pod kontrolą państwa. Jednym z nich jest rezerwat Barberspan skupiający na tyle znaczne liczebności ptaków wodnych, że włączono go do sieci RAMSAR. Znaczną część rezerwatu stanowi płytkie jezioro alkaliczne – miejsce występowania awifauny (m in. pelikany i flamingi), ale i łowisko wędkarzy i miejsce kąpielowe. Wokół jeziora pasą się zebry, gnu i strusie. Wieczorem słychać nawołujące się szakale, ale można spotkać także hienę grzywiastą. W rezerwacie istnieje możliwość noclegów; warunki nie są może wyśmienite, ale nie to powinno być decydujące o chęci zobaczenia rezerwatu. W promieniu kilkuset kilometrów jest to bowiem najcenniejsze miejsce ze względu na występowanie awifauny.

PN Krugera, Nietoperz (rudawka), RPA

Dinokeng Game Reserve, Nosorożec biały, RPA

Będąc w RPA nie sposób zapomnieć o odwiedzinach Parku Narodowego Krugera. Obszar jest ogromny i aby go zobaczyć choćby pobieżnie trzeba kilku dni (a może i tygodni). Ja byłem tylko w jego południowej części. Spodziewałem się bardziej otwartego terenu tj. sawanny, natomiast dominował dosyć gęsty busz. W takich warunkach oglądanie zwierząt nie jest proste. W parku rozrzucone są jeziorka z hipopotami, krokodylami, mnóstwem ptaków. Największe wrażenie, moim zdaniem, robi jednak rodzina słoni zdążająca do wodopoju. Co jakiś czas busz się rozrzedza i pojawiają się nosorożce białe, bawoły afrykańskie i różne antylopy. Z bardziej znanych zwierząt doskonale widziałem lwa „pilnującego” martwego bawoła.

PN Krugera, Toko czerwonolicy, RPA

PN Krugera, Turak rdzawy, RPA

Pobliskie drzewa obsiadły sępy afrykańskie czekając na swoją kolej. Niezwykle urokliwy był widok baraszkujących młodych hien cętkowanych i zabawy z ich mamą. Przez trzy dni widziałem tam w sumie całkiem sporo zwierząt, ale np. w Parku Narodowym Etosza w Namibii było ich wielokrotnie więcej. W Parku Krugera istnieje mnóstwo miejsc noclegowych o różnym standardzie i cenie, można poruszać się własnym samochodem, albo specjalnymi, wysokimi samochodami przeznaczonymi dla turystów.