IZRAEL - przewodnik, porady, informacje

Ważne informacje dla podróżnych z Polski:

Władze izraelskie ustanowiły jednostronnie stolicę Państwa Izrael w Jerozolimie. Tu mieszczą się niemal wszystkie instytucje centralne. Społeczność międzynarodowa nie uznaje jednak tej decyzji: placówki dyplomatyczne i konsularne większości państw mieszczą się w Tel Awiwie, do którego przyłączono miasto Jaffa, tworząc jednolity administracyjnie zespół miejski: Tel Awiw-Jaffa , który wraz z sąsiednimi miastami stanowi tzw. Wielki Tel Awiw - największą aglomerację Izraela, liczącą ponad 2 mln mieszkańców.
Palestyńska Władza Narodowa kontroluje w ograniczonym zakresie niektóre rejony Zachodniego Brzegu. Dotyczy to w zasadzie palestyńskich ośrodków miejskich (Hebron, Betlejem, Ramallah, Nablus, Tulkarem, Dżenin, Jerycho) oraz ich najbliższego sąsiedztwa. Z uwagi na sytuację polityczną należy liczyć się z ograniczonym dostępem do tych obszarów lub w ogóle z brakiem możliwości poruszania się pomiędzy tymi terenami a Izraelem. Liczba odprawianych osób przez dotychczasowe przejścia graniczne między Gazą i Izraelem oraz Egiptem jest ograniczona i uzależniona od bieżącej sytuacji, panującej w rejonie przygranicznym.
Obszar Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy jest w zakresie kompetencji Biura Przedstawiciela RP akredytowanego przy Palestyńskiej Władzy Narodowej z siedzibą w Ramallah. W obszarze spraw konsularnych terytoria palestyńskie pozostają w gestii Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Tel Awiwie, który współdziała m.in. przy realizacji zadań z zakresu opieki konsularnej z Biurem Przedstawiciela RP w Ramallah.

WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE
Zgodnie z polsko-izraelską umową o ruchu bezwizowym obywatele polscy legitymujący się paszportem ważnym co najmniej 6 miesięcy mogą wjeżdżać i przebywać na terytorium Izraela bez wizy do 90 dni. Należy zwracać uwagę na stemple umieszczane w paszporcie przez służby graniczne Izraela. Zdarza się bowiem, że funkcjonariusze straży granicznej arbitralnie ograniczają czas pobytu polskich turystów, wpisując na stemplach zgodę na krótszy pobyt, np. do 1 miesiąca. Na przejściu granicznym w Ejlacie ograniczanie poby¬tu do 1 miesiąca jest regułą. Podróżni nie są zwykle informowani o takiej decyzji i jej przyczynach. Przekroczenie dozwolonego okresu pobytu, określonego w stemplu zamieszczonym w pasz¬porcie podróżnego przez izraelskie służby graniczne, może być uznane za pobyt nielegalny i spowodować odmowę wjazdu przy kolejnych wizytach. Naruszenie izraelskich przepisów imigra¬cyjnych może spowodować wydanie przez władze izraelskie decyzji o wydaleniu cudzoziemca. Osoba, która dopuściła się przekro¬czenia przepisów dotyczących pobytu cudzoziemców w Izraelu, musi opuścić to państwo w trybie natychmiastowym.
Ruch bezwizowy nie dotyczy przyjazdów w celu innym niż turystyczny, np. w celu podjęcia pracy lub innej działalności, ani też pobytu stałego. W przypadku zamiaru pobytu o innym cha¬rakterze konieczne jest uzyskanie przed przyjazdem do Izraela odpowiedniej wizy w izraelskim przedstawicielstwie konsu¬lar¬nym w kraju stałego zamieszkiwania. Przy wjeździe do i wyjeździe z Izraela miejscowe służby graniczne przeprowadzają rozmowy na temat celu i charakteru podróży oraz zawartości bagażu podróżnego. Należy się liczyć ze stosunkowo dociekli¬wymi pytaniami. Władze graniczne mogą odmówić prawa wjazdu do Izraela osobom, co do których może powstać po¬dejrzenie, że faktyczny cel ich przyjazdu jest inny niż dekla¬rowany, jak również osobom, które przebywały poprzednio w Izraelu bez ważnej wizy pobytowej. Odmawia się też prawa wjazdu osobom, których krewni przebywają w Izraelu niele¬galnie. Osoby, które wcześniej naruszyły izraelskie przepisy imigracyjne, a które ubiegają się o prawo wjazdu ze względów np. humanitarnych, związanych z toczącą się sprawą sądową itp., winny przed przyjazdem uzyskać wizę w izraelskiej placówce konsularnej. Dodatkowym warunkiem, od którego może być uza¬leż¬niona decyzja o zgodzie na wjazd do Izraela, jest udokumen¬towanie posiadania równowartości 100 USD na każdy dzień pobytu. Decyzje izraelskich władz granicznych są podejmowane nieodwołalne. Osoba, której odmówiono wjazdu do Izraela, jest odsyłana do kraju, z którego przybyła, tymi samymi liniami lotniczymi. Zdarza się, że z przyczyn organizacyjnych nie jest możliwy powrót do kraju w dniu przylotu, w związku z czym osoby takie są przez izraelskie władze imigracyjne umieszczane w centrum deportacyjnym na lotnisku na czas niezbędny do zorganizowania ich powrotu do kraju. Osoby oczekujące na deportację mają prawo do kontaktu telefonicznego z placówką dyplomatyczno-konsularną.
Obywatele polscy zarejestrowani jako mieszkańcy obszarów pod¬ległych Palestyńskiej Władzy Narodowej w przypadku plano¬wania podróży zagranicznych powinni liczyć się z koniecznością odbycia podróży przez Amman (mieszkańcy Zachodniego Brzegu) lub przez Kair (osoby zamieszkałe w Strefie Gazy). Wynika to ze stosowanej przez władze izraelskie praktyki zakazu wjazdu lub wyjazdu z Izraela przez lotnisko Ben Gurion w Tel Awiwie wobec osób mających prawo stałego pobytu na tery¬torium podległym Palestyńskiej Władzy Narodowej, nawet jeśli mają one obywatelstwo i dokument podróży (paszport) innego kraju. Na wyjątki od tej zasady można liczyć jedynie w przy¬pad¬kach natury humanitarnej. Ostateczne decyzje w takich spra¬wach podejmują w trybie indywidualnym izraelskie władze wojskowe (COGAT). Decyzje pozytywne należą jednak do rzadkości.
Ruch osobowy pomiędzy terytorium Izraela a obszarami bę¬dącymi w kompetencji Palestyńskiej Władzy Narodowej bywa czasami całkowicie wstrzymany przez izraelskie władze wojskowe na krótszy lub dłuższy okres. Osobom zamierzającym udać się do miejsc będących pod administracją palestyńską zaleca się uprzedni kontakt z Wydziałem Konsularnym Ambasady RP w Tel Awiwie w celu upewnienia się, czy podróż na te tereny będzie w danym czasie możliwa. Należy też liczyć się z innymi utrudnieniami w podróżowaniu, np. ze szczegółowymi kontro¬lami przeprowadzanymi przez izraelskie posterunki wojskowe na drogach dojazdowych do terytoriów palestyńskich. Obecnie większość terytoriów palestyńskich została oddzielona od Izraela murem, w którym wyznaczono przejścia dla ruchu osobowego, ściśle kontrolowane przez wojskowe władze izraelskie. Jeszcze większym ograniczeniom podlega ruch osobo¬wy do Strefy Gazy. Na wjazd i wyjazd ze Strefy Gazy wyma¬gane jest specjalne zezwolenie izraelskich władz wojskowych. W praktyce od połowy 2007 r. zezwolenia takie nie są wydawane, poza przypadkami wyjazdów do Strefy Gazy w związku z realizacją programów pomocy humanitarnej.Planując podróże do krajów sąsiadujących z Izraelem, należy wziąć pod uwagę, że nie istnieje ruch osobowy między Izraelem a Libanem i Syrią. Ponadto osoby, które mają w paszportach stemple izraelskich służb granicznych potwierdzające ich pobyt w Izraelu, nie mogą wjechać do tych państw, nawet jeśli chcą się tam udać z terytorium innego kraju. Spośród państw sąsiadujących - gra¬niczny ruch lądowy utrzymywany jest wyłącznie z Egiptem i Jordanią (tylko w określonych godzinach, które ulegają zmianie). W praktyce jedynym lądowym przejściem granicznym między Izraelem a Egiptem jest przejście Ejlat-Taba, natomiast między Izraelem a Jordanią czynne są dwa przejścia graniczne: na północy Nehar ha-Yarden, w pobliżu izraelskiej miejscowości Beit She’an - mostem zwanym Sheikh Hussein (od strony jor-dańskiej), oraz na południu przejście graniczne Arava, położone w sąsiedztwie izraelskiego miasta Ejlat oraz jordańskiego miasta portowego Akaba. Pozostałe wykazywane na niektórych mapach lub w przewodnikach turystycznych przejścia graniczne albo są nieczynne, albo też nie służą do obsługi ruchu turystycznego.
Przy wyjeździe z Izraela drogą lądową (do Jordanii lub Egiptu) lub drogą morską, pobierana jest graniczna opłata wyjazdowa w wysokości ok. 20 USD od osoby. Przy wyjeździe drogą lotniczą opłata ta jest wliczona w cenę biletu.

PRZEPISY CELNE
Do Izraela turysta może wwieźć w gotówce środki finansowe w dowolnej walucie. Wartość dopuszczalnej do wwozu i wywozu kwoty w gotówce nie może przekroczyć 80 tys. NIS (obecnie ok. 21 tys. USD). Wwóz i wywóz większych kwot wymaga zezwolenia. Restrykcyjne przepisy fitosanitarne nie pozwalają wwozić żywności, roślin i chemikaliów. Ograniczeniom podlega również wwóz zwierząt. Wwóz i wywóz zwierząt domowych (np. psów, kotów) podlega przepisom międzynarodowym. Ponadto zakazuje się wwozu stylizowanych monet, matryc do ich produkcji oraz urządzeń i automatów do gier hazardowych. Ograniczeniami objęty jest również wwóz napojów alkoholowych (o zawartości alkoholu poniżej 40% - do 2 l, powyżej 40% - 1 l), papierosów (400 szt.) i perfum (250 ml). Zakazany jest wwóz narkotyków.

MELDUNEK, DOKUMENTY
Nie ma obowiązku meldunkowego. Z uwagi na zdarzające się uliczne kontrole izraelskich służb imigracyjnych i policji cudzoziemcy powinni stale mieć przy sobie dokumenty podróży (paszporty). Ze względu na zdarzające się kradzieże dokumentów zaleca się noszenie przy sobie kserokopii paszportu potwierdzonej przez polski urząd konsularny lub administrację hotelu. Osoba nie mająca przy sobie dokumentu potwierdzającego legalność jej pobytu w Izraelu może zostać przez miejscowe służby zatrzymana do wyjaśnienia jej statusu w tym kraju. Osoby przebywające w Izraelu nielegalnie (dłużej niż okres, na który władze izraelskie wydały zgodę) mogą być zatrzymane, osadzone w areszcie deportacyjnym, a następnie wydalone z Izraela w trybie policyjnym.UBEZPIECZENIE
Polisy polskich towarzystw ubezpieczeniowych są uznawane w Izraelu. Ze względu na bardzo wysokie koszty usług medycznych warto wykupić w Polsce stosowne ubezpieczenia. Zalecane jest, aby polska polisa ubezpieczeniowa obejmująca koszty leczenia za granicą opiewała na kwotę gwarancyjną nie mniejszą niż 100 tys. Euro. Ubezpieczenia komunikacyjne są obowiązkowe. Osoby wjeżdżające do Izraela pojazdami mechanicznymi powinny mieć międzynarodową polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (tzw. zielona karta).

SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA
Szczepienia ochronne nie są obowiązkowe. Nie ma szczególnych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. Należy przestrzegać elementarnych zasad higieny. Choć woda z wodociągów miejskich jest zdatna do picia bez przegotowania, zalecane jest używanie wody butelkowanej. Istnieje powszechny dostęp do opieki medycznej. Usługi medyczne są na wysokim poziomie. Cena wizyty lekarskiej to ok. 200 USD, wizyty u specjalisty - od 300 USD. Doba pobytu w szpitalu kosztuje ok. 1000 USD, w zależności od świadczonych usług medycznych.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Izrael honoruje prawo jazdy wydane przez władze polskie oraz międzynarodowe prawo jazdy przez okres 90 dni od wjazdu. Przy dłuższym (uzasadnionym) pobycie należy uzyskać dokument izraelski. Procedura wymaga tłumaczenia krajowego prawa jazdy na język hebrajski, wniesienia opłat i zdania egzaminu praktycznego. Wydawane są dwa rodzaje prawa jazdy: na samochody z automatyczną skrzynią biegów oraz na samochody z ręczną skrzynią biegów. Aby wynająć samochód lub motocykl, niezbędne jest prawo jazdy oraz (w większości firm wynajmujących samochody) karta kredytowa znanej sieci. Zazwyczaj firmy miejscowe oferują samochody z automatyczną skrzynią biegów. Wypożyczonym w Izraelu samochodem można poruszać się tylko po terytorium tego państwa. Wypożyczalnie nie zezwalają na wjazd ich samochodami na terytorium Zachodniego Brzegu oraz Strefy Gazy, pozostających w kompetencji Palestyńskiej Władzy Narodowej.

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Na terenach podległych Palestyńskiej Władzy Narodowej może dochodzić do starć zbrojnych, demonstracji i zamieszek. Strefa Gazy pozostaje zamknięta dla ruchu turystycznego. Główne palestyńskie ośrodki miejskie na Zachodnim Brzegu (m.in. Hebron, Nablus, Dżenin) bywają okresowo niedostępne dla turystów, a stale stanowią terytorium, na którym przebywanie wiąże się z podwyższonym ryzykiem. Turyści planujący odwiedzić tereny podległe Palestyńskiej Władzy Narodowej winni wziąć pod uwagę ryzyko z tym związane; wyjazd może przy tym nie być możliwy w zaplanowanym przez turystę terminie. Okresowo zagrożenie bezpieczeństwa może występować także we wschodniej części Jerozolimy i w niektórych miastach Izraela (np. Nazaret). Zdarzały się przypadki ostrzelania i obrzucania kamieniami samochodów. Na Wzgórzach Golan nie należy schodzić z dróg i wytyczonych szlaków z uwagi na miny. Szczególną ostrożność trzeba zachować na drogach i podczas wycieczek pieszych w okresie gwałtownych opadów (grudzień-marzec), kiedy to zdarza się, że rwące potoki niszczą drogi lub uniemożliwiają przejazd. Odnosi się to również do dróg położonych nad Morzem Martwym, które mogą być okresowo zamykane z uwagi na zagrożenie powodzią lub lawinami błotno-kamiennymi.

BEZPIECZEŃSTWO
Napięta sytuacja polityczna wiąże się z zagrożeniem zamachami terrorystycznymi, co dotyczy praktycznie całego terytorium Izraela. Trzeba bezwzględnie stosować się do wymogów i zaleceń władz dotyczących zachowania środków bezpieczeństwa (np. rewizje toreb przy wejściu do sklepów, restauracji, teatrów, kin, muzeów oraz urzędów administracji rządowej) oraz być przygotowanym na szczegółową kontrolę bagażu przy wyjeździe z Izraela. Z tego względu na lotnisku należy być co najmniej 3 godziny przed planowanym wylotem.

Zagrożenie przestępczością kryminalną nie jest wysokie. Z uwagi na zdarzające się kradzieże kieszonkowe, szczególną ostrożność należy zachować w miejscach zatłoczonych i często odwiedzanych przez turystów (na plażach, bazarach, w środkach komunikacji). Kradzieże dokonywane są również przez wyrwanie toreb lub teczek. Z tych względów zaleca się turystom pozostawianie paszportów w depozycie hotelowym lub u przewodnika i noszenie przy sobie jedynie kserokopii paszportu.

RELIGIA, OBYCZAJE
Izrael jest krajem wielu religii, choć dominuje judaizm. Normy zwyczajowe nakazują respektowanie odmiennych rytuałów i sposobów zachowania. Nie należy manifestować swojej odmienności, szczególnie w czasie świąt religijnych. Turyści zwiedzający miejsca zamieszkiwane przez ortodoksyjnych wyznawców judaizmu powinni być odpowiednio ubrani (długie spodnie, długie spódnice, długie rękawy). Nie jest wskazane poruszanie się samochodem w tych rejonach w czasie szabasu i świąt żydowskich. Nie należy również odwiedzać miejsc kultu, jeśli nie godzą się na to uczestnicy uroczystości religijnych, ani też fotografować tych osób bez ich zgody. Podobne zasady dotyczą zachowania w miejscach kultu innych religii - w meczetach i kościołach.

PRZYDATNE INFORMACJE:
W okresie szabatu, tj. od piątku wieczór do soboty wieczór, komunikacja w Izraelu jest ograniczona, a niektóre ulice są zamykane. W tym czasie nie działają również instytucje, a większość sklepów i lokali gastronomicznych jest zamknięta. W święto Jom Kippur (które jest świętem ruchomym, zgodnie z kalendarzem żydowskim) w całym Izraelu ruch samochodowy i motocyklowy ustaje na wszystkich drogach, na obszarze zabudowanym oraz poza nim. Kierowcy próbujący poruszać się wówczas samochodem muszą się liczyć z mandatem lub nieprzychylną reakcją mieszkańców. Ze względu na zagrożenie atakami terrorystycznymi należy w miarę możności ograniczać poruszanie się środkami komunikacji publicznej.
W okresie ramadanu w Strefie Gazy i w miastach palestyńskich na Zachodnim Brzegu, w których większość stanowi ludność muzułmańska (oprócz Betlejem), a także w arabskiej dzielnicy Starego Miasta w Jerozolimie należy od wschodu do zachodu słońca unikać publicznego spożywania posiłków, picia napojów i palenia tytoniu.


Podczas planowania podróży do opisanego powyżej kraju, zalecamy zapoznanie się z ostrzeżeniami dla podróżujących, zawierającymi najnowsze informacje istotne dla bezpieczeństwa obywateli polskich na świecie.

Przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsularne w Polsce:

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Państwie Izrael
Ambasador: Jacek Chodorowicz
Izrael, Tel Awiw, Soutine 16, 64684
Tel. dyżurny: +97 237253111 Faks: +97 235237806
telaviv.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Instytut Polski w Tel Awiwie
dyrektor IP: Joanna Stachyra
Izrael, Tel Awiw, Weizmann 4, 64239
Tel.: +97236962053 Tel.: +97236962059 Faks: +97236962064
secretary@polishinstitute.org.il

Polskie placówki dyplomatyczne i konsularne: