KUBA - przewodnik, porady, informacje

Ważne informacje dla podróżnych z Polski:

WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE
Obywatel polski udający się na Kubę obowiązany jest do posiadania wizy odpowiedniej do celu planowanego pobytu lub tzw. karty turysty (Tarjeta de Turista), która też jest rodzajem wizy, wydawanej wyłącznie w celach turystycznych. Wizy wydaje konsulat kubański w Warszawie, a karty turysty (indywidualne lub grupowe) można kupić tamże lub w niektórych biurach podróży. Przy przekraczaniu granicy wymagany jest 3-miesięczny okres ważności paszportu, licząc od planowanej daty wyjazdu z Kuby. Turysta obowiązany jest również mieć bilet powrotny lub umożliwiający kontynuację podróży. Służby graniczne mogą odmówić prawa przekroczenia granicy bez podania powodu. Przed odprawą paszportową każdy turysta mający wizę obowiązany jest wypełnić formularz Tarjeta Internacional de Embarque y Desembarque. Podstemplowany formularz należy zachować, ponieważ bez niego niemożliwe jest opuszczenie Kuby, a uzyskanie nowego wymaga wielu zabiegów. Turyści przyjeżdżający na wypoczynek zorganizowany nie muszą udokumentować posiadanych środków pieniężnych. Turyści przyjeżdżający indywidualnie powinni mieć przynajmniej 100 CUC (lub równowartość tej kwoty w innej walucie wymienialnej) na każdy dzień planowanego pobytu. Służby graniczne egzekwują rygorystycznie ten wymóg. Posiadanie kart kredytowych traktowane jest jako spełnienie tego warunku. W razie pobytu dłuższego niż 30 dni wizę można przedłużyć na miejscu. Formalności załatwia się we właściwych urzędach imigracyjnych Inmigración y Extranjería (adres w Hawanie: calle Factor y Final, Nuevo Vedado, Plaza de la Revolución) - wcześniej trzeba kupić znaczki opłaty skarbowej na sumę 25 CUC w jednym z oddziałów Banco de Crédito y Comercio. Należy przedłożyć do wglądu paszport, bilet lotniczy i rachunek za opłacone zakwaterowanie. Przy wylocie z Kuby trzeba wnieść obowiązkową opłatę lotniskową w wysokości 25 CUC. Bez dokonania tej opłaty podróżny nie jest dopuszczany do odprawy paszportowej.PRZEPISY CELNE
Rzeczy przeznaczone do użytku osobistego nie podlegają ocleniu. Zezwala się na wwóz 2 butelek alkoholu i 200 szt. papierosów oraz lekarstw na własny użytek (poza lekami psychotropowymi i krwiopochodnymi). Zezwala się ponadto na wwóz towarów, których łączna wartość nie przekracza 1000 CUC, przy czym podlegają one opodatkowaniu z zastosowaniem stawki progresywnej: towary o wartości do 50,99 CUC - zwolnione z podatku, do 250,99 CUC - 100%, do 500,99 CUC - 150%, do 1000 CUC - 200%. Towary, których wartość przekroczy 1000 CUC, zostaną zarekwirowane. Można wwieźć po 2 szt. urządzeń audio-wideo, telewizorów i lodówek, o ile ich łączna wartość nie przekracza 1000 CUC. Wwóz urządzeń łączności radiowej, telefonów bezprzewodowych itd. wymaga uzyskania odpowiedniego zezwolenia Ministerstwa Informatyki i Komunikacji. Przepisy fitosanitarne zakazują wwozu owoców, warzyw, sadzonek, nasion i pokarmów dla zwierząt. Zakaz dotyczy również serów, wędlin, mięs i ich przetworów nie opakowanych hermetycznie. Hermetycznie opakowana żywność może zostać wwieziona, jeżeli na opakowaniu znajduje się informacja dotycząca producenta, terminu przydatności do spożycia i wagi produktu. Wskazane jest zadeklarowanie wwożonej gotówki w kwocie przekraczającej 5000 USD. Turysta, którego bagaż przekracza limit wagowy określony przez przewoźnika, musi wnieść opłatę na rzecz państwa kubańskiego. Bez rachunku potwierdzającego zakup można wywieźć jedynie 50 szt. cygar w opakowaniach lub 20 szt. luzem. Normy CITES zakazują wywozu zwierząt morskich i lądowych, endemicznych lub będących pod ochroną (np. żółwi, iguan, krokodyli, papug) oraz skór i wyrobów z tych zwierząt. Na wywóz antyków i dzieł sztuki, w tym również rękodzieła i rzemiosła artystycznego większej wartości, należy uzyskać zezwolenie, wydawane przez Registro Nacional de Bienes Culturales Departamentu Dziedzictwa w Ministerstwie Kultury. Na wywóz większej ilości złota czy srebra należy mieć zezwolenie Banco Nacional de Cuba. Nie zezwala się na wywóz więcej niż 3 dużych muszli. Wywóz alkoholu ograniczony jest do 6 butelek. Obowiązuje zakaz wywozu miejscowych walut w kwotach przekraczających 100 CUP i 200 CUC.

PRZEPISY PRAWNE
Miejscowe władze surowo zwalczają przestępczość narkotykową. Wysokie kary więzienia grożą również za organizowanie lub sprzyjanie nielegalnej emigracji obywateli kubańskich. Za jakiekolwiek kontakty z przedstawicielami opozycji grozi aresztowanie i wydalenie z kraju. Za każdy dzień pobytu w areszcie imigracyjnym pobierana jest opłata w wysokości 37 CUC. Nie ma przepisów, które umożliwiałyby cudzoziemcom odzyskanie przy wyjeździe podatku VAT za zakupione na Kubie towary.

UBEZPIECZENIE
Polisa ubezpieczeniowa od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia jest obowiązkowa a jej brak może stanowić podstawę do odmowy wjazdu na Wyspę. Należy się przy tym upewnić, czy firma ubezpieczeniowa ma przedstawiciela uprawnionego do działania na obszarze Ameryki Łacińskiej i z jaką instytucją kubańską on współpracuje.SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA
Nie są wymagane żadne szczepienia ochronne. Występuje tu okresowo zagrożenie takimi chorobami, jak: ameboza, denga, denga krwotoczna, wirusowe zapalenie spojówek. Najczęściej występują zatrucia pokarmowe, w szczególności po spożyciu potraw z owocami morza. Nie wolno pić nie przegotowanej wody ani spożywać nie umytych warzyw i owoców. Odradza się spożywanie sałaty. Częste są również przypadki poparzeń słonecznych oraz zaburzenia funkcjonowania układu krążenia wywołane wysoką temperaturą powietrza, jego dużą wilgotnością i raptownymi skokami ciśnienia (zwłaszcza w okresie huraganów). Z uwagi na występujące okresowo burze elektromagnetyczne osoby z rozrusznikiem serca powinny zasięgnąć przed podróżą porady lekarza specjalisty. Nie wszystkie miejscowe biura podróży zapewniają opiekę lekarską uczestnikom wycieczek grupowych. W niektórych większych hotelach jest lekarz pierwszego kontaktu (koszt wizyty to ok. 30 CUC). W Hawanie specjalistyczną opiekę medyczną na dość dobrym poziomie oferują: Centro de Investigaciones Medico-Quirurgicas CIMEQ (calle 216 y 11B, Siboney), Clínica Central Cira García (calle 20 y avenida 41 No. 4101, Miramar), Hospital Hermanos Ameijeiras (calle San Lazaro 701, Centro Habana), Hospital Ortopédico Frank País (avenida 51 No. 19603, Marianao), Centro Internacional de Retinosis Pigmentaria (calle L y 13, Vedado). Apteki międzynarodowe oferują leki w ograniczonym zakresie; ich ceny są wysokie. Dzień pobytu w szpitalu (z wyżywieniem, bez lekarstw i zabiegów) kosztuje 130 CUC za pierwszy dzień i 90 CUC za każdy następny, wizyta lekarska 30-50 CUC, analizy ambulatoryjne do 30 CUC, założenie gipsu ok. 25 CUC. Placówki honorują karty kredytowe, o ile nie są one wydane przez banki amerykańskie lub z kapitałem amerykańskim. Za usługi wystawiane są rachunki, które mogą stanowić podstawę do ubiegania się o zwrot poniesionych kosztów leczenia. Placówki służby zdrowia obsługujące cudzoziemców znajdują się w każdym większym mieście.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Na drogach obowiązuje ruch prawostronny. Sygnalizacja świetlna umieszczana jest za skrzyżowaniem. Na rondzie pierwszeństwo mają pojazdy nadjeżdżające z prawej strony. Polskie prawo jazdy jest honorowane przez okres 6 miesięcy od daty przekroczenia granicy, zaleca się jednak posiadanie międzynarodowego prawa jazdy. Nie ma obowiązku wykupienia ubezpieczenia OC, AC czy NW. Spółka ASISTUR SA oferuje ubezpieczenia komunikacyjne. Ubezpieczenie wymagane jest jednak w przypadku wynajmu pojazdu kołowego lub jednostki pływającej. Jest ono z reguły wliczane w cenę wynajmu. Należy tego dopilnować we własnym dobrze pojętym interesie. Polskie polisy komunikacyjne nie są uznawane. Niektóre odcinki autostrad są płatne. Paliwo należy tankować wyłącznie na stacjach benzynowych ORO NEGRO lub CUPET.

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Nie ma ograniczeń w podróżowaniu po kraju z wyjątkiem oznakowanych stref specjalnych (w tym amerykańskiej bazy wojskowej w Guantanamo). Odradza się podróże na Kubę w okresie od czerwca do listopada, gdyż na Oceanie Atlantyckim, Morzu Karaibskim i w Zatoce Meksykańskiej tworzą się w tym czasie liczne huragany, stanowiące bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia. Z obserwacji wynika, że w okresie od listopada do marca warunki pogodowe są najbardziej sprzyjające. Można się również przemieszczać po kraju koleją. Istnieją dwa rodzaje pociągów: normal i especial. Samochód można wynająć w jednej z sieci rent-a-car: REX, Cuba Car, Transtur. Można korzystać bezpiecznie z usług korporacji taksówkowych Cubataxi (tel. 855 55 55 i 866 66 66). Cudzoziemiec, który nie korzysta z usług hoteli, może się zatrzymać na nocleg jedynie w kwaterach prywatnych (casas particulares) mających licencje uprawniające do przyjmowania turystów. Podczas szukania kwater prywatnych należy zwrócić uwagę na standard, ponieważ za taką samą cenę można znaleźć kwatery na bardzo dobrym albo bardzo niskim poziomie.

BEZPIECZEŃSTWO
W ostatnich latach na Kubie nasiliła się przestępczość pospolita, głównie ze względu na zubożenie społeczeństwa. Coraz częściej zdarzają się kradzieże w pokojach hotelowych. Wzrasta liczba włamań do samochodów, kradzieży torebek damskich, biżuterii, sprzętu fotograficznego i telefonów komórkowych. Nie należy liczyć za bardzo na pomoc policjantów, patrolujących przez całą dobę najważniejsze punkty w atrakcyjnych turystycznie miastach. Zdarzają się natomiast przypadki wyłudzania drobnych kwot przez policjantów, którzy zatrzymują pojazdy z wypożyczalni (na rejestracji turystycznej) pod pretekstem wykroczeń komunikacyjnych. W stolicy należy unikać poruszania się, zwłaszcza po zachodzie słońca, po takich dzielnicach jak Centro Habana (okolice dawnego barrio Colón, ulice Amistad i Monte), Habana Vieja (ulice Sol, Jesus Maria, Aguacate), a także Lavton, Cerro, 10 de Octubre, San Miguel del Padron, Arroyo Naranjo. Należy w sposób szczególny zadbaćo zabezpieczenie przed kradzieżą paszportów, kart kredytowych, dokumentów podróży itd.

RELIGIA, OBYCZAJE
Religią wiodącą jest katolicyzm. Stosunkowo licznie reprezentowany jest również protestantyzm. Kultywowana jest ponadto regla de ocha (santería), pierwotnie religia niewolników przywiezionych z Czarnego Lądu, sięgająca swymi korzeniami początków XVII w. Dziś stanowi synkretyczne połączenie wierzeń w rozliczne bóstwa afrykańskie z religią chrześcijańską. Co roku 817-osobowa Rada Kapłanów Starszych Yoruba odczytuje, zgodnie z wielowiekową tradycją, Pismo Ifa zawierające przepowiednie i zalecenia na dany rok. Jest to przekazywany z pokolenia na pokolenie zawiły system interpretacji znaków występujących w otoczeniu, spisany w Świętej Księdze Ifa, zwanej też Dziełem Oddun. W skład Rady wchodzą Babalawos (kapłani). W stolicy wyodrębniają się trzy główne ośrodki propagujące aktywnie tę religię: są to dzielnice Regla, Guanabacoa i 10 de Octubre. Nieoficjalne źródła podają, że 75% ludności Kuby praktykuje santeríę.
ŚWIĘTA
Dni wolne od pracy to: 1 i 2 stycznia - Dia de la Liberación (Dzień Wyzwolenia), 1 maja - Międzynarodowy Dzień Pracy, 25, 26, 27 lipca - obchody Insurekcji Narodowej (rocznica szturmu na koszary Moncada), 30 lipca - Dzień Męczenników Rewolucji, 10 października - rocznica wybuchu Walk o Niepodległość (dzień pamięci poległych w wojnach narodowowyzwoleńczych), 25 grudnia - Boże Narodzenie. Na 17 grudnia przypada jedno z ważniejszych świąt w kalendarzu religijnym Kubańczyków. W Kościele katolickim obchodzony jest dzień św. Łukasza (św. Łazarza). Do miejscowości Rincón w prowincji Hawana, gdzie znajduje się sanktuarium San Lázaro (ikonę św. Łazarza przywieziono z Hiszpanii do Hawany w XVI w.), przybywają przez cały tydzień rzesze kalek, ociemniałych, upośledzonych umysłowo, paralityków, trędowatych, chorych na łuszczycę, padaczkę, AIDS, choroby weneryczne. Szacuje się, że co roku w uroczystościach ofiarnych i dziękczynnych w Rincón bierze udział blisko 200 tys. pielgrzymów. Natomiast dla wyznawców santeríi dzień 17 grudnia jest świętem Babalu Aye. Bóstwo to znane jest również w innych krajach jako Legba Pied Casse (Haiti), Legba (Republika Dominikany), Sakpana (Trynidad i Tobago), Omolu, Shapanan, Sakpata, Obaluaie, Alapo (Brazylia).

PRZYDATNE INFORMACJE:
Banki, urzędy, instytucje użyteczności publicznej i punkty handlowo-usługowe nie honorują kart kredytowych VISA, CABAL, MasterCard, VISA Electron ani czeków, w tym czeków podróżnych, wydanych przez banki amerykańskie lub inne banki z udziałem kapitału amerykańskiego. Przed wyjazdem z Polski należy dowiedzieć się we własnym banku, czy posiadane karty kredytowe będą działały na Kubie. Istnieje możliwość przekazania środków pieniężnych z Polski za pośrednictwem Agencji ASISTUR S.A. - adres w Hawanie: Prado 208, między Colon i Trocadero, tel. (53-7) 862 86 24, 862 87 94, faks (53-7) 866 55 67. Wpłata musi być dokonana w euro. Agencja Western Union realizuje wyłącznie limitowane przekazy pieniężne z terytorium USA na rzecz osób zamieszkałych na stałe na wyspie.
Dolar amerykański w obrocie gotówkowym został obciążony dodatkowym podatkiem w wysokości 10%, co w praktyce spowodowało wycofanie tej waluty z obrotu gotówkowego na terytorium Republiki Kuby. W rozliczeniach gotówkowych, na wewnętrznym rynku dewizowym, USD został zastąpiony przez CUC, kubańskie peso wymienialne - peso convertible. W rozliczeniach gotówkowych na rynku wewnętrznym dla turystów i cudzoziemców jedyną obowiązującą walutą jest kubańskie peso wymienialne CUC. Jest to waluta Banku Centralnego Kuby, wymienialna wyłącznie na terenie Kuby, występująca w postaci banknotów 100, 50, 20, 10, 5 i 1 peso oraz bilonu 1 peso, 50, 25, 10, 5, 1 centavo. Do obiegu są dopuszczone inne waluty, takie jak: euro, dolar kanadyjski, funt szterling, frank szwajcarski. Na terenie kraju funkcjonuje sieć państwowych kantorów wymiany walut - CADECA.
W porównaniu z Polską ceny na Kubie są średnio trzykrotnie wyższe. Cudzoziemcy są zobligowani do zaopatrywania się w produkty w sklepach należących do sieci handlowych Tiendas Panamericanas, Cubalse, Palco, gdzie płaci się w walucie wymienialnej CUC. Owoce, warzywa i mięso wieprzowe można kupować za peso (nacional) CUP na bazarach i w kioskach z warzywami.
Koszt połączenia telefonicznego z Polską to ok. 4,20 CUC za 1 minutę z telefonu komórkowego, ok. 5,90 CUC za 1 minutę z telefonu stacjonarnego.Spółka ASISTUR S.A. świadczy usługi w zakresie ubezpieczeń, pomocy medycznej, finansowej, prawnej, transportu, także sanitarnego i przewozu zwłok, rezerwacji lotniczych i hotelowych (e-mail: ventas@asistur.get.cma.net).
Na terenie Kuby działa międzynarodowa firma spedycyjna DHL (adres w Hawanie: calle 26 esquina a avenida 1ra, Miramar).
Praktycznie nie funkcjonuje komunikacja miejska. W ostatnim czasie nastąpiła jednak pewna poprawa na niektórych liniach autobusowych.
Napięcie w sieci - 110 V, 60 Hz, w hotelach i niektórych domach - 220 V, 60 Hz. Stosowane są wtyczki z prostokątnymi płaskimi bolcami typu północnoamerykańskiego.
Różnica czasu między Warszawą a Hawaną wynosi 6 godzin (minus). Czas letni obowiązuje od końca marca do końca października.


Podczas planowania podróży do opisanego powyżej kraju, zalecamy zapoznanie się z ostrzeżeniami dla podróżujących, zawierającymi najnowsze informacje istotne dla bezpieczeństwa obywateli polskich na świecie.

Przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsularne w Polsce:

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Kuby
ambasador: Małgorzata Galińska-Tomaszewska
Kuba, Hawana, calle G No. 452, esq. a 19, Vedado, 10400
Tel.: +53 7 8332440 Tel. dyżurny: +53 7 8332439 Faks: +53 7 8332442
hawana.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Polskie placówki dyplomatyczne i konsularne: